Çerez (cookie) ayarları web sitemde doğru yapılandırılmış mı? HTTP Header üzerinden kontrol etme.

Dijital dünyada bir web sitesi sahibi veya yöneticisi olarak, kullanıcı gizliliğine verilen önem her geçen gün artmaktadır. Özellikle Google AdSense politikaları ve dünya genelindeki veri koruma düzenlemeleri (GDPR, CCPA gibi) nedeniyle, web sitenizdeki çerez (cookie) yönetimi hayati bir konu haline gelmiştir. Peki, sitenizdeki çerez ayarları gerçekten doğru bir şekilde yapılandırılmış mı? Bu sorunun cevabını bulmanın en güvenilir yollarından biri, HTTP Header'ları üzerinden doğrudan kontrol etmektir. Bir SEO editörü olarak, bu sürecin detaylarını ve neden bu kadar önemli olduğunu size aktaracağım.

Çerezler ve Google AdSense Politikaları: Neden Önemli?

Çerezler, web sitelerinin kullanıcı deneyimini kişiselleştirmek, oturum bilgilerini tutmak, tercihleri hatırlamak ve reklam hedeflemesi yapmak gibi çeşitli amaçlarla kullandığı küçük metin dosyalarıdır. Google AdSense politikaları, reklam yayıncılarından, kullanıcıların çerez kullanımına ilişkin açık ve bilgilendirilmiş onayını almasını şart koşar. Bu, sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda kullanıcılarınıza karşı şeffaflık ve güven inşa etmenin de temelini oluşturur. Yanlış yapılandırılmış çerezler, sitenizin AdSense uyumluluğunu tehlikeye atabilir, para kazanma potansiyelinizi düşürebilir ve hatta sitenize erişimi kısıtlayabilir. Bu durum, hem yasal riskleri hem de kullanıcı güvenini zedeleyen önemli sorunları beraberinde getirir.
AdSense, reklam gösterimi için kullanıcı davranışlarını izlemek ve ilgili reklamları sunmak üzere çerezleri kullanır. Bu nedenle, web sitenizdeki çerez ayarlarının, AdSense'in kendi çerezlerinin de doğru bir şekilde çalışmasına izin verecek şekilde yapılandırıldığından emin olmanız gerekmektedir. Özellikle üçüncü taraf çerezleri ve bunların kullanımıyla ilgili onay mekanizmaları, AdSense uyumluluğunda kritik bir rol oynar. Kullanıcılardan alınan kullanıcı onayı, bu bağlamda en temel gerekliliklerden biridir ve bu onayın doğru bir şekilde yönetildiğinden emin olmak için çerezlerin teknik yapılandırmasını anlamak şarttır.

HTTP Header'ları Nedir ve Neden Kontrol Etmeliyiz?

HTTP (Hypertext Transfer Protocol) Header'ları, bir web sunucusu ile web tarayıcısı arasındaki iletişimde kullanılan meta veri parçacıklarıdır. Bir kullanıcı bir web sitesini ziyaret ettiğinde, tarayıcısı sunucuya bir istek gönderir ve sunucu da bu isteğe bir yanıt gönderir. İşte bu istek ve yanıt paketlerinin içinde, çeşitli bilgiler içeren HTTP Header'ları bulunur. Bu başlıklar, sayfanın ne zaman önbelleğe alınması gerektiği, hangi tür içeriğin gönderildiği veya çerezlerin nasıl ayarlanması gerektiği gibi kritik detayları içerir.
Çerezlerin yönetimi için `Set-Cookie` ve `Cookie` HTTP Header'ları merkezi bir rol oynar. `Set-Cookie` başlığı sunucudan tarayıcıya gönderilir ve tarayıcıya bir çerez ayarlamasını veya güncellemesini söyler. `Cookie` başlığı ise tarayıcıdan sunucuya gönderilir ve kullanıcının o siteye ait mevcut çerezlerini içerir. Bu başlıkları doğrudan incelemek, web sitenizin çerezleri nasıl oluşturduğunu, hangi özelliklerle ayarladığını ve tarayıcılar tarafından nasıl işlendiğini anlamanın en kesin yoludur. Bu sayede, "görünen" çerez banner'ının ötesine geçerek, çerezlerin arka planda teknik olarak nasıl çalıştığını doğrulayabilirsiniz. Bu kontrol mekanizması, HTTP Header Görüntüleyici araçları sayesinde kolayca yapılabilmektedir.

Çerez Ayarlarını HTTP Header Üzerinden Kontrol Etme Adımları

Web sitenizdeki çerez ayarlarını HTTP Header'lar aracılığıyla kontrol etmek, düşündüğünüzden daha kolaydır. Çoğu modern web tarayıcısı, geliştiricilere yönelik yerleşik araçlar sunar. İşte adım adım nasıl yapacağınız:
1. Geliştirici Araçlarını Açın: Tarayıcınızda (Chrome, Firefox, Edge vb.) F12 tuşuna basarak veya sağ tıklayıp "İncele" seçeneğini seçerek geliştirici araçlarını açın.
2. Network (Ağ) Sekmesine Gidin: Geliştirici araçları panelinde "Network" veya "Ağ" sekmesini bulun ve tıklayın.
3. Sayfayı Yenileyin: Ağ trafiğini yakalamak için web sitenizin sayfasını yenileyin (F5 veya tarayıcının yenileme düğmesi).
4. Ana Belge İsteğini Seçin: Sol taraftaki listeden, genellikle sitenizin ana URL'sini temsil eden ilk belge isteğini (örneğin, `index.html` veya `/`) seçin.
5. Headers (Başlıklar) Sekmesine Bakın: Sağ tarafta, isteğin ve yanıtın ayrıntılarını gösteren bir panel açılacaktır. Burada "Headers" veya "Başlıklar" sekmesini bulun.
6. Response Headers (Yanıt Başlıkları) Bölümünü İnceleyin: `Response Headers` altında, `Set-Cookie` başlıklarını arayın. Bu başlıklar, sunucunuzun tarayıcıya ayarlamasını söylediği tüm çerezleri listeler.

AdSense Uyumlu Çerez Yapılandırması için Önemli Notlar

`Set-Cookie` başlığı içindeki her bir çerez, çeşitli niteliklerle (attributes) birlikte gelir. Bu nitelikler, çerezin davranışını ve gizlilik ve güvenlik üzerindeki etkisini belirler. AdSense uyumluluğu ve genel web güvenliği için dikkat etmeniz gereken bazı temel nitelikler şunlardır:
* Secure: Bu nitelik, çerezin yalnızca HTTPS üzerinden gönderilmesi gerektiğini belirtir. Web siteniz HTTPS kullanıyorsa (ki artık zorunludur), tüm hassas çerezler için `Secure` niteliği ayarlanmalıdır. Aksi takdirde, çerezler şifresiz olarak gönderilebilir ve güvenlik açıkları oluşturabilir.
* HttpOnly: `HttpOnly` niteliği, çereze JavaScript üzerinden erişilmesini engeller. Bu, XSS (Cross-Site Scripting) saldırılarıyla çalınabilecek hassas çerezlerin (örneğin, oturum çerezleri) güvenliğini artırır. AdSense, bu tür bir güvenlik katmanını özellikle oturum ve kimlik doğrulama çerezleri için tavsiye eder.
* SameSite: Bu, modern web'in en kritik çerez niteliklerinden biridir ve CSRF (Cross-Site Request Forgery) saldırılarına karşı koruma sağlar. Üç temel değeri vardır:
* `Lax` (Varsayılan): Çerezler yalnızca üst düzey gezinme (GET istekleri) ve aynı siteye gönderilen POST isteklerinde gönderilir. En yaygın ve dengeli güvenlik sağlar.
* `Strict`: Çerezler yalnızca aynı siteye yapılan isteklerde gönderilir. En yüksek güvenlik, ancak kullanıcı deneyimini etkileyebilir (örneğin, başka bir siteden linkle geldiğinizde oturumunuz kaybolabilir).
* `None`: Çerezler tüm cross-site (siteler arası) isteklerde gönderilir. Bu değer kullanıldığında mutlaka `Secure` niteliği de kullanılmalıdır. AdSense gibi üçüncü taraf hizmetlerin çerezlerinin düzgün çalışması için genellikle `SameSite=None; Secure;` yapılandırması gereklidir. Bu, tarayıcının çerezi farklı bir domain'e gönderirken şifreli bir bağlantı üzerinden gönderdiğinden emin olur.
* Domain: Çerezin hangi alan adları için geçerli olduğunu belirtir. Genellikle sitenizin ana alan adıdır (örneğin, `ornek.com`). Alt alan adları için de ayarlanabilir.
* Path: Çerezin hangi URL yolları için geçerli olduğunu belirtir. Varsayılan `/` ise, çerez tüm site için geçerlidir.
* Expires veya Max-Age: Çerezin ne kadar süreyle geçerli olacağını belirler. `Expires` belirli bir tarih, `Max-Age` ise saniye cinsinden bir süre belirtir. AdSense ve web sitesi performansı açısından, gereksiz uzun ömürlü çerezlerden kaçınmak ve sadece gerektiği kadar saklamak önemlidir. Kalıcı olmayan çerezler (oturum çerezleri) genellikle bu nitelikleri içermez ve tarayıcı kapatıldığında silinir.
Bu niteliklerin doğru bir şekilde ayarlanmış olması, sitenizin AdSense politikalarına uyum sağlaması ve kullanıcılara güvenli bir deneyim sunması açısından kritik öneme sahiptir. Özellikle `SameSite` niteliğinin doğru yapılandırılması, reklam gösteriminde oluşabilecek sorunları engellemede temel bir faktördür. Eğer üçüncü taraf çerezleri (AdSense'in kendi çerezleri gibi) sitenizde doğru bir şekilde yüklenemiyorsa, bunun nedeni genellikle yanlış veya eksik `SameSite` ayarı olabilir.

Sık Yapılan Hatalar ve Çözüm Önerileri

1. `Secure` Niteliğinin Eksikliği: Web siteniz HTTPS kullanırken, çerezlerinizin `Secure` niteliği olmadan ayarlanması büyük bir güvenlik açığıdır. Bu, çerezlerin HTTP üzerinden de gönderilebileceği anlamına gelir ve üçüncü taraflarca yakalanabilir.
* Çözüm: Tüm çerezlerinizi (özellikle oturum ve kimlik doğrulama çerezlerini) `Secure` niteliği ile ayarlayın.
2. `HttpOnly` Niteliğinin Eksikliği: Oturum veya hassas bilgileri içeren çerezlerin `HttpOnly` niteliği olmadan ayarlanması, kötü niyetli JavaScript kodlarının bu çerezlere erişmesine ve çalmasına olanak tanır.
* Çözüm: Hassas çerezlerinizi `HttpOnly` niteliği ile ayarlayın.
3. Yanlış `SameSite` Yapılandırması: Özellikle `SameSite=None` kullanılması gerektiğinde `Secure` niteliğinin eksik olması veya AdSense gibi üçüncü taraf entegrasyonları için `Lax` veya `Strict` kullanılması, çerezlerin cross-site isteklerde gönderilmemesine neden olabilir. Bu, reklamların düzgün çalışmamasına veya kullanıcı izlemenin başarısız olmasına yol açar.
* Çözüm: Eğer AdSense veya diğer üçüncü taraf hizmetler için çerezlerin siteler arası gönderilmesi gerekiyorsa, çerezleri `SameSite=None; Secure;` olarak yapılandırın.
4. Süresi Dolmayan Çerezler: Gereksiz yere uzun ömürlü veya hiç süresi dolmayan çerezler, gizlilik ve güvenlik riskleri taşıyabilir ve disk alanı israfına neden olabilir.
* Çözüm: Çerezlerin ömrünü (Expires/Max-Age) ihtiyaç duyulduğu minimum süreye ayarlayın.
Bu kontrolleri düzenli olarak yaparak ve herhangi bir hata tespit ettiğinizde düzeltici önlemler alarak, web sitenizin hem yasal düzenlemelere hem de AdSense politikalarına tam uyumunu sağlayabilirsiniz. Bu adımlar, sadece teknik bir kontrol değil, aynı zamanda kullanıcılarınıza verdiğiniz değeri de gösterir.

HTTP Header Görüntüleyici Araçları ve Kullanımı

Daha önce de belirttiğimiz gibi, çoğu modern web tarayıcısı kendi içinde gelişmiş HTTP Header Görüntüleyici işlevselliği sunar. Google Chrome, Mozilla Firefox, Microsoft Edge ve Safari gibi tarayıcıların "Geliştirici Araçları" (Developer Tools) paneli, ağ isteklerini ve yanıtlarını detaylı bir şekilde incelemenizi sağlar. Bu araçlar, `Set-Cookie` başlıklarını ve içerdikleri tüm nitelikleri kolayca görmenizi sağlar.
Tarayıcı araçlarının yanı sıra, Postman gibi API geliştirme araçları veya çeşitli online HTTP başlık görüntüleyici servisleri de istek ve yanıt başlıklarını analiz etmek için kullanılabilir. Ancak, pratiklik ve hız açısından, tarayıcının kendi geliştirici araçları çoğu zaman yeterli ve en erişilebilir çözümdür. Önemli olan, bu araçları kullanarak çerezlerinizin doğru `Secure`, `HttpOnly` ve `SameSite` niteliklerine sahip olduğundan emin olmaktır. Özellikle `/makale.php?sayfa=gdpr-uyum-rehberi` gibi yasal uyumluluk konularında çerez ayarlarının doğru olması, sitenizin genel güvenliği ve güvenilirliği açısından kritik rol oynar.
Sonuç olarak, web sitenizdeki çerez ayarlarının HTTP Header'lar üzerinden kontrol edilmesi, Google AdSense politikalarına uyumun ve kullanıcı gizlilik ve güvenlik beklentilerinin karşılanmasının temel bir parçasıdır. Bu kontrol mekanizmasını düzenli olarak kullanarak, sitenizin sorunsuz bir şekilde çalışmasını ve sürdürülebilir bir dijital varlık olmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki, çerez ayarları sadece teknik bir konu değil, aynı zamanda kullanıcılarınıza ve iş ortaklarınıza karşı sorumluluğunuzun da bir göstergesidir. Bir diğer önemli güvenlik konusu olan HTTPS kullanımı ve sertifika doğrulaması hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, `/makale.php?sayfa=https-neden-onemli` başlıklı makalemizi de inceleyebilirsiniz.